ආර්ථිකය මුලින් තිබුණු තැනටම එන දවස
- Sujeewa Senerath
- March 30, 2025
- CNL සතියේ ව්‍යාපාරික විවරණය
- 0 Comments
ජනලේඛන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පසුගිය මාර්තු 18 වැනිදා ගිය වසරේ (2024) සිව්වන කාර්තුවට සහ 2024 සමස්ත වර්ෂය සඳහා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය සහ අනෙකුත් සාර්ව ආර්ථික දර්ශක ඇස්තමේන්තු කර ප්‍රකාශයට පත් කළේය. මේ අනුව 2023 වසරට සාපේක්ෂව ගිය වසරේ (2024) ආර්ථික ක්‍රියාකාරිත්වය ගැන තොරතුරු ප්‍රකාශයට පත්ව ඇති අතර ඒ අනුව පැහැදිලි වන්නේ මුර්ත වශයෙන් තවමත් 2024 නිෂ්පාදිතය පවතින්නේ 2018 වසරට වඩා අඩු අගයක බවයි.
සාමාන්‍යයෙන් ආර්ථික අර්බුදයකින් පසු නිෂ්පාදිතයේ අහිමි වීමක් සිදුවේ. එසේ අහිමිවෙන නිෂ්පාදිතයේ අගය නැවත යථා තත්ත්වයට පත්වීමට කාලයක් ගත වේ. අපේ රටේ වසර 2022 දී ඇති වූ දරුණුතම ආර්ථික අර්බුදයෙන් පසුව 2022 වසරේ දී සියයට 7.3 කින් සහ 2023 වසරේ සියයට 2.3 කින් ද පසුබෑමට ලක් වූ බව දනිමු. මේ නිසා වූයේ පෙර වසරේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට වඩා සලකා බලන වසරේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය අඩු වීමයි. මෙවැනි වසර දෙකකින් පසුව 2024 වසරේ දී සියයට 5කින් ආර්ථිකය ධන වර්ධනයක් වාර්තා කර ඇත. එහෙත් තවමත් 2024 වසරේ වාර්තා වී ඇති දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය, 2018 වසරේ වාර්තා වූ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ අගයට වඩා අඩු අගයකි.
ආර්ථිකය 2022 වසරේ දී මුහුණ දුන් දරුණුතම පසුබෑමෙන් මිදී මේ වන විට ඍණ තත්ත්වයෙන් ධන තත්ත්වයට පත්ව තිබේ. එහෙත් ඇත්ත වශයෙන්ම රටේ සමස්ත නිෂ්පාදනය අතින් ගත් විට අපේ ආර්ථිකය, තවමත් කොරෝනා වසංගත තත්ත්වයට පෙර තිබූ තත්ත්වයට හෝ පත්ව නොමැත. එනම් පසුගිය 2018 වසරේ සිට ගිය වර්ෂය (2024) දක්වා වන දළ දේශීය නිෂ්පාදිත අගයන් සැලකීමෙන් අපට මේ බව පැහැදිලි කරගත හැකිය. ගිය වසරේ (2024) දී රු.මිලියන 12472469 ක් දක්වා දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය වර්ධනය වී ඇතත් එම අගය, 2018 වසරේ වාර්තා වූ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය වන රු.මිලියන 13235458 ක අගයට වඩා අඩු අගයක් බව පැහැදිලි වේ. මේ නිසා තවමත් අපේ ආර්ථිකය තිබෙන්නේ කොරෝනා වසංගත තත්ත්වයට පෙර තිබූ දළ දේශීය නිෂ්පාදිත අගයට වඩා පසුපසින් බව පැහැදිලි වේ.
2022 සහ 2023 වර්ෂ දෙකේ ආර්ථික පසුබැසීම් (ඍණ ආර්ථික වර්ධනයන්) වාර්තා කළ ශ්‍රී ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය 2024 වර්ෂයේ දී සියයට 5 ක ධන වර්ධනයක් වාර්තා කර ඇති අතර එසේම 2024 වර්ෂයේ සිව්වන කාර්තුව ද ධන ආර්ථික වර්ධනයක් වාර්තා කර ඇත්තේ 2023 වර්ෂයේ තෙවන කාර්තුවෙන් ඇරඹි කාර්තුගත ආර්ථික වර්ධන වේගය ධන වර්ධනයන් වාර්තා කිරීමේ තත්ත්වය අඛණ්ඩව පවත්වා ගැනීමට සමත් වෙමිනි. 2024 වර්ෂයේ සිව්වන කාර්තුව සඳහා ජාතික ගිණුම් ඇස්තමේන්තු නිකුත් කරමින්, ජනලේඛන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව පවසන්නේ 2023 වර්ෂයේ සිව්වන කාර්තුවේ වාර්තා වූ සියයට 4.3 ක ධන වර්ධන වේගයට සාපේක්ෂව, 2024 වර්ෂයේ සිව්වන කාර්තුවේ දී සියයට 5.4 ක ධන ආර්ථික වර්ධන වේගයක් වාර්තා කර ඇති බවයි. 2023 වර්ෂයේ සිව්වන කාර්තුවේ ස්ථාවර මිල (2015) ගණන් යටතේ ශ්‍රී ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය රුපියල් මිලියන 3,083,245 ක් වූ අතර එය 2024 වර්ෂයේ සිව්වන කාර්තුවේ දී රුපියල් මිලියන 3,250,049 ක් දක්වා වර්ධනය වී ඇත. 2024 සිව්වන කාර්තුවේ සමස්ත කෘෂිකාර්මික ආර්ථික කටයුතු සියයට 2.2 කින් පසුබැසීමක් වාර්තා කර ඇති අතර සමස්ත කර්මාන්ත ආර්ථික කටයුතු සියයට 13.1 ක හා සේවා ආර්ථික කටයුතු සියයට 2.5 ක ධන වර්ධන වේගයක් වාර්තා කර ඇත.
ආර්ථිකයේ මෙම සුබවාදී තත්ත්වය සඳහා පහසුකම් සපයමින් සහ ඉන් වාසි ලබමින් අපනයන සහ ආනයන පරිමා දර්ශක සැලකිය යුතු වැඩිවීම්, 2024 වර්ෂය පුරාම වාර්තා කර ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකාවේ වරායන් තුළ බහාලුම් හැසිරවීම් සම්බන්ධයෙන් ද ඉහළ වර්ධනයක් වාර්තා කරමින් බව ජනලේඛන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් නිකුත් කළ වාර්තාවේ දැක්වේ. විශේෂයෙන් 2024 වර්ෂයේ අවසාන කාලයේ දී දේශීය මුදලේ විදේශ අගය ස්ථාවර වීමේ ඉහළ ප්‍රගතියක් නිරීක්ෂණය කළ හැකිව තිබේ. එහිදී 2024 වර්ෂයේ සිව්වන කාර්තුවේ දී භාණ්ඩ ප්‍රවාහන වාහන සහ ඉඩම් වාහන (කෘෂිකාර්මික වාහන) ලියාපදිංචි කිරීම් වැඩිවීමක් දැකිය හැකි විය. පොලී අනුපාත අඛණ්ඩව අඩුවීමේ ප්‍රවණතාව පිළිබිඹු කරමින් දේශීය ණය සැපයුමේ තරමක ප්‍රසාරණයක් සිදුව ඇත. එය විශේෂයෙන් පෞද්ගලික අංශය වෙත නැඹුරු වෙමින් වෙළෙඳපොළ ද්‍රවශීලතාවය ඉහළ නැංවීමට හේතු වී ඇත. ආර්ථිකය තුළ සිදුවෙමින් පැවැති මෙම යහපත් වෙනස්කම්වලට සමගාමීව උද්ධමනය අඛණ්ඩව අඩුවෙමින් මේ වන විට අවධමන මට්ටමකට පහත බැස ඇත. විශේෂයෙන් පහළ ගිය යෙදවුම් පිරිවැය සමග නිෂ්පාදකයින් තම නිෂ්පාදිතවල මිල ගණන් අඩු කිරීමේ ප්‍රවණතාවක් දැකිය හැකි වූ බව ද ජනලේඛන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුවේ වාර්තාවේ සඳහන් වේ. මෙලෙස අපේක්ෂිත හිතකර ආර්ථික වාතාවරණය ස්ථාපිත වීමේ වාසිය සමගින් ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වීම ප්‍රධාන වශයෙන්ම නිමැවුම් කර්මාන්ත, නවාතැන් හා ආහාරපාන සැපයීම, කැණීම් හා ඉදිකිරීම්, වෙළඳාම, ප්‍රවාහනය සහ පෞද්ගලික සේවා යන ක්ෂේත්‍ර ඔස්සේ දැකිය හැකිව ඇත.
මෙසේ 2022 වසරේ මුහුණදුන් ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ පිට පිට ඍණ ආර්ථික වර්ධන අගයන් දෙකකින් පසුව 2024 වසරේ දී සියයට 5 ක ධන ආර්ථික වර්ධනයක් වාර්තා කළත් තවමත් ආර්ථික අර්බුදය නිසා රටට අහිමි වූ නිෂ්පාදිතයේ වටිනාකම නැවත වර්ධනය කර ගැනීමට තවමත් රට සමත්ව නැත. ඒ සඳහා අපට කොපමණ කලක් ගත වනු ඇති ද? අපි මේ ගැන පසුගියදා පැවැති මහ බැංකු මාධ්‍ය හමුවේ දී මහ බැංකු අධිපති ආචාර්ය නන්දලාල් වීරසිංහ මහතාගෙන් ප්‍රශ්න කළෙමු.
රටක් බරපතළ ආර්ථික අර්බුදයකට මුහුණදුන් පසු යළිත් එම රට යථා තත්ත්වයට පත් වීමට වසර කිහිපයක් ගත වන බව මහ බැංකු අධිපති ආචාර්ය නන්දලාල් වීරසිංහ මහතා මූලික වශයෙන්ම පැවසූ අදහසයි. ඔහු පෙන්වා දෙන්නේ විශේෂයෙන්ම ශ්‍රී ලංකාව මේ වන විට පත්ව ඇති ආර්ථික අර්බුදමය තත්ත්වයත් සමග 2018 වසරේ පැවති මට්ටමට රට යළිත් යථා තත්ත්වයට පත් වීමට වසර දෙකක් වැනි කාලයක් ගත වනු ඇති බවයි. ඒ ගැන ඔහු මෙසේ කියා සිටියේය.
“ආර්ථික අර්බුදයක්, ආර්ථිකයක් සංකෝචනය වුණාට පස්සේ විශේෂයෙන්ම මේ වගේ බරපතළ ආර්ථික අර්බුදයකට ලක් වුණ රටක් කලින් හිටපු තත්ත්වෙට එන්න වසර කිහිපයක් ගත වෙනවා. අපි දකින්නේ දැන් ආර්ථික අර්බුදයෙන් පස්සේ පළවෙනි වසර තමයි 2024 වසර සියයට 5 ක ආර්ථික වර්ධනයක් ඇති වුණේ. සියයට 5 ක වර්ධනයක් ආවත් සියයට 7 කින් සහ සියයට 2 කින් ආර්ථිකය සංකෝචනය වෙලා තමයි මේ සියයට 5 ක වර්ධනය ආවේ. ඒ නිසා අනිවාර්යෙන්ම ආර්ථිකය යථා තත්ත්වයට පත් වෙන්න අපි හිතන්නේ තව අවුරුද්දක් දෙකක් විතර යයි අඩුම වශයෙන්. අර ආර්ථිකයේ ප්‍රමාණය එක්සත් ජනපද ඩොලර්වලින් ගත්තොත් එම වටිනාකම ක්‍රමානුකූලව ඉදිරියට යයි. එහෙත් තවමත් අර ඒ පැරණි තිබුණු ආර්ථික ප්‍රමාණයේ විශාලත්වයට තාම ඇවිල්ලා නැහැ. සාමාන්‍යයෙන් ඕනම ආර්ථික අර්බුදයකට පස්සේ කියනවනේ රටේ නිෂ්පාදන ප්‍රමාණයේ අහිමි වීමක් වෙනවා කියල. ඒ අහිමි වීම නැවත යථා තත්ත්වයට පත් වෙන්න යම් කිසි කාලයක් යනවා. මම හිතන්නේ ආර්ථිකය, 2018 මට්ටමට, බොහෝ විට ලබන අවුරුද්දේ හෝ ඊළඟ වසරේ එන්න පුළුවන් වෙයි කියල. ඒ ගැන තවම පුරෝකථනයක් අපි හරියටම කරලා නැහැ.”
මේ අනුව 2024 වසරේ ආර්ථික වර්ධනයක් වාර්තා කර ඇතත් තවමත් අපට ආර්ථික අර්බුදය නිසා අහිමි වූ නිෂ්පාදිතයේ වටිනාකම නැවත වර්ධනය කර ගැනීමට තවමත් හැකිව නැත. ජනලේඛන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ප්‍රකාශයට පත් කළ පරිදි 2023 වර්ෂයේ ස්ථාවර මිල (2015) ගණන් යටතේ රුපියල් මිලියන 11877556 ක් ලෙස වාර්තා වූ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය, ගිය වසරේ (2024) දී රු. මිලියන 12472469 ක් දක්වා වර්ධනය වී ඇත. ඒ අනුව 2024 වර්ෂයේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය එනම් ආර්ථික වර්ධනය සියයට 5.0 ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇත. මේ සියයට 5 ක සමස්ත ආර්ථික වර්ධනය නියෝජනය කරමින් ආර්ථිකයේ ප්‍රධාන සංරචක වන කෘෂිකාර්මික ආර්ථික කටයුතු, කර්මාන්ත ආර්ථික කටයුතු සහ සේවා ආර්ථික කටයුතු පිළිවෙළින් සියයට 1.2 ක්, සියයට 11.0 ක් සහ සියයට 2.4 ක් වශයෙන් වර්ධනය වී ඇත. එසේම ගිය වසරේ (2024) සිව්වන කාර්තුවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ වර්ධනය සියයට 5.4 ක් ලෙස ද ඇස්තමේන්තු කර ඇත. මේ අනුව ආර්ථිකය දරුණුතම පසුබෑමකින් පසුව කිසියම් දුරකට ස්ථායි කර ගනිමින් මේ වන විට ධන ආර්ථික වර්ධනයක් වාර්තා කරමින් තිබෙන නමුත් අපගේ ආර්ථිකය තවමත් තිබෙන්නේ කොරෝනා වසංගත තත්ත්වයට පසුපසින් බව ඇත්ත කතාවයි. එහෙත් මේ වන විට ආර්ථිකය ධන වර්ධන මාවතකට පැමිණ ඇති නිසාත් එම ආර්ථික වර්ධන ප්‍රවණතාව අඛණ්ඩව තිබෙන නිසාත් අපට ඉතා ඉක්මනින් 2022 වසරේ මුහුණ දුන් ආර්ථික විපත හමුවේ අපගේ අහිමි වූ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ අගය යථා තත්ත්වයට පත්කරගත හැකිවෙනු ඇත. එසේම ඉදිරියේ දී අඛණ්ඩව ආර්ථික වර්ධනයක් වාර්තා කිරීමට ද හැකිවෙනු ඇති බව කිව හැකිය.
